Γιατί ως Νεοφιλελεύθερος δεν Φοβάμαι την Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ

Λεπτομέρειες

Δημοσιεύτηκε στις Παρασκευή, 30 Ιανουαρίου 2015 10:07

Θεωρητικά εμείς οι οικονομολόγοι (και όχι οι οικονομολόγοι που ασχολούνται με την πολιτική) που πιστεύουμε στο οικονομικό σύστημα του νεοφιλελευθερισμού θα έπρεπε να στεναχωρηθούμε με τον ερχομό του ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση. Ένα αριστερό κόμμα δεν θα ήταν παράγοντας αισιοδοξίας για όσους είναι υπέρμαχοι της «ελεύθερης αγοράς». Το πρόβλημά μας όμως είναι ότι δεν έχουμε δει νεοφιλελευθερισμό ούτε με την απερχόμενη κυβέρνηση. Για να καταλάβουμε όμως γιατί μπορεί να αισθάνεται αισιοδοξία ένας νεοφιλελεύθερος οικονομολόγος μετά τις εκλογές θα πρέπει να κατανοήσουμε το τι πραγματικά σημαίνει ο όρος «νεοφιλελευθερισμός». Νεοφιλελευθερισμός είναι το οικονομικό και κοινωνικό σύστημα οργάνωσης που δίνει έμφαση στην ελεύθερη αλλά ελεγχόμενη από το κράτος για ατέλειες λειτουργία των μηχανισμών της αγοράς, μέσα σε ένα ισχυρό κοινωνικό κράτος δικαίου, παιδείας και πρόνοιας. Ένα άλλο όνομα του νεοφιλελευθερισμού είναι η «Κοινωνική Οικονομία της Αγοράς». Ο νεοφιλελευθερισμός εμφανίστηκε στο τέλος της δεκαετίας του 1930 ως ο μέσος δρόμος ανάμεσα στον άκρατο φιλελευθερισμό του laissez-faire και του κομμουνιστικού συστήματος κεντρικού σχεδιασμού της οικονομίας. Από τότε φυσικά πολλοί κακοί εκπρόσωποι του νεοφιλελευθερισμού και αποτυχημένες πολιτικές δώσανε πολύ αρνητική χροιά στην λέξη νεοφιλελευθερισμός. Σημερινά παραδείγματα νεοφιλελευθερισμού θα ήταν ο Καναδάς, η Δανία, η Νορβηγία, κλπ.

Έχοντας λοιπόν κατά νου τον ορισμό του τι πραγματικά είναι ο νεοφιλελευθερισμός, δεν μπορεί παρά να είναι κανείς αισιόδοξος με την αλλαγή της κυβέρνησης. Οι πολιτικές που έχουν ακολουθηθεί (ακούσια ή εσκεμμένα) τα τελευταία 2,5 χρόνια αντιβαίνουν σε όλους τους κανόνες και τις οικονομικές θεωρίες τόσο των κεϋνσιανών όσο και των κλασικών οικονομικών και φυσικά των αξιών των νεοφιλελεύθερων οικονομολόγων. Σε περίοδο ύφεσης και οι δύο σχολές προτείνουν από την φαρέτρα τους τα ίδια όπλα: αύξηση των κρατικών δαπανών συνδυασμένη με την μείωση της φορολογίας. Δηλαδή ακριβώς το αντίθετο με αυτό που έχει γίνει τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα. Γι’ αυτό και δεν είναι τυχαίο το γεγονός της μεγαλύτερης ύφεσης που είχε ποτέ η χώρα μας σε περίοδο ειρήνης με 6 συνεχόμενα χρόνια ύφεσης. Το κοινωνικό κράτος έχει υποστεί σοβαρές ζημιές και το ίδιο και η κοινωνική πρόνοια που βασίζεται πλέον σε πολύ μεγάλο βαθμό στην ιδιωτική πρωτοβουλία. Η παιδεία είναι θαύμα που λειτουργεί τόσο καλά μετά από τόσα πολλά χρόνια συνεχών μειώσεων στην χρηματοδότηση. Πλήθος καθαρά εισπρακτικών μέτρων έχουν καταφέρει να περιορίσουν την οικονομική δραστηριότητα και να αποτύχουν και στην περίπτωση των εσόδων. Άπειρα διόδια που περιορίζουν την ελεύθερη διακίνηση των πολιτών και των αγαθών, υψηλότατη φορολογία στα καύσιμα που έχει τα ίδια αποτελέσματα, συνεχείς αυξήσεις τελών κυκλοφορίας που με την πτώση των εισοδημάτων σε πραγματικούς όρους όλα αυτά επιβαρύνουν πλέον υπερδιπλάσια τον πολίτη. Σε περισσότερο μακροοικονομικό επίπεδο, δεν έχει δημιουργηθεί κανένα εθνικό σχέδιο επενδύσεων που θα δώσει προσανατολισμό και ουσία στα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της χώρας μας. Η δικαιοσύνη είναι το ίδιο αργή στην απονομή της όπως ήταν πάντα. Ακούσαμε για τις διαρθρωτικές αλλαγές και το μόνο που είδαμε ήταν οι αλλαγές στα εργασιακά που ούτε είχαν απαιτηθεί από την τρόικα αλλά και δεν ήταν σε καμία περίπτωση ούτε αίτημα των επιχειρηματιών για μείωση του κόστους τους και αύξηση της ανταγωνιστικότητάς τους. Είχαμε την εξιδανίκευση χωρίς να βασίζεται σε στοιχεία ούτε και στην πραγματικότητα του αποτυχημένου όπου και να επιχειρήθηκε πειράματος των «ιδιωτικών πανεπιστημίων» που είναι κάκιστα (Γερμανία, Πορτογαλία, Βέλγιο, κλπ). Όλες οι κοινωνικές λειτουργίες του κράτους έχουν παραμεληθεί και αφεθεί στην τύχη τους λες και το κράτος λειτουργεί μόνο για την εξυπηρέτηση των δανείων και για κανέναν άλλο παράλληλο ή συμπληρωματικό λόγο.

Μέσα σε αυτό το αδιέξοδο και τον παραλογισμό το μήνυμα της νέας κυβέρνησης δεν είναι απειλητικό για έναν νεοφιλελεύθερο. Αύξηση κρατικών δαπανών (ελπίζουμε ορθολογικά όσο αυτό είναι δυνατό) μέσα από σύνδεση της αποπληρωμής των δανείων με τους ρυθμούς ανάπτυξης, μείωση φορολογίας στα χαμηλά εισοδήματα και επιστροφή του αφορολόγητου ορίου για όλους που θα αυξήσουν την αγοραστική δύναμη του μέσου νοικοκυριού για να ξεκινήσει να λειτουργεί και πάλι η επιχειρηματική τάξη και να αυξηθεί η απασχόληση. Η έμφαση στην παιδεία, στην υγεία, στο κοινωνικό κράτος που είναι σε κάθε περίπτωση στο πλευρό του πολίτη και όχι απέναντί του είναι στοιχεία που ανήκουν στους στόχους του νεοφιλελευθερισμού. Είναι υπαρκτά στις αντίστοιχες χώρες, Καναδά, Δανία, Φινλανδία, κλπ. Η αλλαγή από την προηγούμενη χωρίς έμπνευση και σαφή κατεύθυνση πολιτική στην νέα σίγουρα δεν φοβίζει τον νεοφιλελεύθερο. Φυσικά όλα αυτά μένουν να τα δούμε και στην πράξη.

Περικλής Γκόγκας, Επίκουρος Καθηγητής Οικονομικής Ανάλυσης και Διεθνών Οικονομικών Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

• < Προηγούμενο
• Επόμενο >